معاونت فرهنگی جبهه سایبری حیدریون

کتاب دیجیتال

داستانهای نهج البلاغه

ناله‌ی نیمه شب علی در محراب عبادت

یکی از پلیدترین نیرنگهای معاویه، پس از تسلط بر کوفه این بود که با انواع حیله‌ها، اصحاب علی (ع) را به سوی شام جلب می‌کرد، سپس در مجامع عمومی آنها را وامی‌داشت که سخن از علی (ع) بگویند، بلکه از زبان آنها عیبی نسبت به علی (ع) گفته شود و همین موجب تایید سیاست معاویه گردد.
یکی از افرادی که در تنگنای چنین مجمعی قرار گرفت، «ضرار بن ضمره» بود، وی از یاران خاص و با معرفت علی (ع) به شمار می‌آمد، پس از شهادت علی (ع)، معاویه او را (یا از روی تهدید و یا از روی تطمیع، درست معلوم نیست) به شام جلب کرد. در یکی از مجلس‌های عمومی به او رو کرد و گفت:
ای ضرار! از ویژگیهای علی (ع) چیزی بیان کن.
ضرار- مرا از این کار معاف دار.
معاویه- حتما باید، از اوصاف علی (ع) بگوئی!
ضرار- اکنون که اجبار در کار است ناگزیرم به پاره‌ای از صفات علی (ع) اشاره کنم
ضرار مطالبی گفت که خلاصه‌اش این است:
1- علی دینداران را احترام می‌کرد و معیار احترام او از اشخاص، بر اساس دین و ایمان بود.
2- مستضعفان و مستمندان را به خود نزدیک می‌کرد و به ثروت و زرق و برق سرمایه‌داران، اعتنا نداشت.
3- نیرومندان و صاحبان زور و قدرت، راه نفوذی بر آن حضرت نداشتند.
4- او امید ناتوانان را از عدالت و حقوق حقه خویش قطع نمی‌کرد و حق آنها را از غارتگران حقوق می‌گرفت، گرچه آن غارتگران، زورمند و قلدر باشند و … [294].
تا اینکه سخن «ضرار» به اینجا (که در نهج‌البلاغه آمده است) رسید:
گواهی می‌دهم که شبی از نیمه‌ی آن گذشته بود و پرده‌های تاریکی و ظلمت خود را بر جهان گسترده بود،
او در محراب ایستاده و محاسنش را گرفته و همچون انسان مارگزیده به خود می‌پیچید و می‌گریست و می‌گفت:
یا دنیا یا دنیا، الیک عنی ابی تعرضت، ام الی تشوقت؟ لا حان حینک، هیهات! غری غیری لا حاجه لی فیک …
: ای دنیا، ای دنیا! از من دور شو! آیا خود را به من عرضه می‌کنی؟ یا می‌خواهی مرا به شوق آوری؟! هرگز آن زمان که تو در من نفوذ کنی فرانرسد، هیهات دور شو، دیگری را فریب بده، من نیازی به تو ندارم، من تو را سه طلاقه کرده‌ام که برگشتی در آن نیست زندگی تو کوتاه و موقعیت تو اندک و آرزوی تو پست و ناچیز است.

آه من قله الزاد و طول الطریق و بعد السفر و عظیم المورد
: «آه از کمی زاد و توشه و طولانی بودن راه و دوری سفر (آخرت) و عظمت مقصد». [295].
در اینجا بود که معاویه (حیله‌گر) گریه کرد و گفت: خدا ابوالحسن (علی علیه‌السلام) را رحمت کند آری او این چنین بود ای ضرار، اینک بگو اندوه تو در فراق او چگونه است؟
ضرار گفت: حزن من ذبح ولدها فی حجرها: «اندوه من همانند اندوه آن مادری است که سر فرزندش را در آغوشش از بدن جدا سازند». [296].
ناگفته نماند: منظور از اینکه علی (ع) دنیا را سه طلاقه کرده بود، دنیائی است که هدف قرار گیرد و موجب انحراف شود، نه دنیای خوب که پلی برای معنویات باشد.

💎منبع:

[293] نهج‌البلاغه حکمت 45.
[294] شرح نهج خوئی ج 21 ص 112- شرح نهج حدیدی ابن ابی‌الحدید ج 18 ص 225
[294] شرح نهج خوئی ج 21 ص 112- شرح نهج حدیدی ابن ابی‌الحدید ج 18 ص 225.
[295] نهج‌البلاغه حکمت 77.
[294] شرح نهج خوئی ج 21 ص 112- شرح نهج حدیدی ابن ابی‌الحدید ج 18 ص 225.